Βασίλισσα
Η μορφολογία της βασίλισσας, που είναι προσαρμοσμένη στην αναπαραγωγή, τη διαφοροποιεί από τις εργάτριες και τους κηφήνες, γεγονός που διευκολύνει τον μελισσοκόμο να την εντοπίσει. Οι 2 βασικές της αρμοδιότητες είναι η ωοτοκία και η ρύθμιση των δραστηριοτήτων μέσα στην κυψέλη με τη βοήθεια των φερομονών.
Η εμφάνιση της βασίλισσας ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία της. Μια νεαρή, παρθένα βασίλισσα είναι συχνά δύσκολο να εντοπιστεί, καθώς μοιάζει πάρα πολύ με την εργάτρια. Επιπλέον η κινητικότητα της δεν μας επιτρέπει να την εντοπίσουμε εύκολα. Όταν αρχίσει να γεννάει αυγά, η νεαρή βασίλισσα ηρεμεί και μετακινείται πιο αργά πάνω στα πλαίσια. Το μέγεθος της κοιλιάς της αυξάνεται αρκετά και οι εργάτριες σχηματίζουν γύρω της ένα κύκλο. Καθώς γερνάει, η βασίλισσα χάνει το τρίχωμα της και τα άκρα των φτερών της καταστρέφονται, κάθως τρίβονται συνεχώς μέσα στην αποικία.
Η βασίλισσα δεν διαθέτει κηρογόνους αδένες, ούτε αδένα Νασάνοφ. Οι υποφαρυγγικοί αδένες της είναι πολύ μικροί. Αντίθετα, οι σιαγονικοί της αδένες είναι υπερτροφικοί. Το ίδιο συμβαίνει και με τον αδένα Dufour και τον αδένα Koschewnikof, ο οποίος υπάρχει μόνο στη βασίλισσα.
Το κεντρί της βασίλισσας είναι λείο και διαθέτει ένα ιδιαίτερα ανεπτυγμένο σάκο δηλητηρίου. Έτσι, μπορεί να τσιμπάει τους αντιπάλους του χωρίς να χάνει το κεντρί της, όπως συμβαίνει με τις εργάτριες που πεθαίνουν.
Το αναπαραγωγικό σύστημα της βασίλισσας αποτελείται από 2 υπερτροφικές ωοθήκες που παράγουν τα αυγά και καταλαμβάνουν ένα μεγάλο μέρος της κοιλιάς. Συνδέονται με τον κολπικό θάλαμο μέσω των ωαγωγών. Η ύπαρξη σπερματοθήκης αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό. Η μικρή αυτή κύστη δέχεται τα σπερματοζωάρια των διαφόρων κηφήνων κατά τη σύζευξη και τα αποθηκεύει για όλη τη διάρκεια της ζωής της.
Η βασίλισσα δεν διαθέτει τους μηχανισμούς για τη συλλογή γύρης που υπάρχουν στα πόδια των εργατριών.
Οι βασιλικές φερομόνες παράγονται εν μέρει από τους σιαγονικούς αδένες. Επηρεάζουν τη συμπεριφορά των εργατριών και μεταβάλλουν σημαντικά τη φυσιολογία τους. Επιδρούν στη συνοχή του σμήνους των μελισσών και στη συμπεριφορά της “αυλής”. Διεγείρουν την παραγωγή κεριού και αναστέλλουν την κατασκευή βασιλικών κελιών, καθώς επίσης και την ανάπτυξη των ωοθηκών των εργατριών. Τέλος, επηρεάζουν το ποσοστό νεανικής ορμόνης, που συνδέεται με τη συλλογή της τροφής.
Η βασίλισσα πρέπει να αντικαθίσταται όταν γεράσει και δεν μπορεί να γεννήσει αρκετά αυγά ή να εναποθέτει περισσότερα αυγά σε ένα κελί ή τα αυγά είναι αγονιμοποίητα. Επίσης σε περίπτωση που η βασίλισσα πεθάνει, η στρατηγική των εργατριών είναι να δημιουργήσουν κελιά επιβίωσης εφόσον η αποικία διαθέτει θηλυκά αυγά νεώτερα των 3 ημερών. Σε περίπτωση που μια βασίλισσα σμηνουργήσει, οι εργάτριες έχουν προνοήσει για την απουσία της δημιουργώντας βασιλικά κελιά.
πηγή: Σύγχρονη Μελισσοκομία – Henry Clement
