Χειμερινή Μέλισσα
Οι χειμερινές μέλισσες γεννιούνται μετά το καλοκαίρι και μέχρι το Νοέμβριο. Τρέφονται από τα αποθέματα αποθηκευμένου μελιού κι εξασφαλίζουν την επιβίωση της αποικίας κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
Οι χειμερινές μέλισσες πρέπει να είναι δυνατές και υγιείς για να επιβιώσουν μέχρι την άνοιξη (η διάρκεια ζωής τους μπορεί να φτάσει μέχρι τους 6 μήνες). Ωστόσο, το κρύο και η έλλειψη λουλουδιών περιορίζουν αν όχι διακόπτουν τη συλλογή τροφής. Έτσι παρατηρείται μείωση της ποσότητας γόνου μέχρι τον Νοέμβριο- Δεκέμβριο, περίοδο κατά την οποία δεν υπάρχει σε γενικές γραμμές καθόλου γόνος στα μελίσσια. Στα τέλη του χειμώνα οι ηλικιωμένες μέλισσες θα γίνουν παραμάνες ή συλλέκτριες για να προμηθεύουν τις πρώτες γενεές εαρινών μελισσιών και στη συνέχεια θα πεθάνουν.
Πριν όμως τον Ιανουάριο- Φεβρουάριο, οι χειμερινές μέλισσες περνάνε ένα μεγάλο μέρος του χρόνου στριμωγμένες η μια δίπλα στην άλλη, σχηματίζοντας μια σφαίρα, ρυθμίζοντας την θερμοκρασία της. Είναι προτιμότερο η εξωτερική θερμοκρασία να επιτρέπει στις μέλισσες αυτές να κάνουν την πτήση καθαριότητας.
Το χειμώνα όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι μικρότερη των 18oC, η θερμοκρασία του μελισσιού με γόνο πρέπει να διατηρείται γύρω στους 34οC και σε κάθε περίπτωση πάνω από 30οC. Όταν δεν υπάρχει γόνος οι μέλισσες μπορεί να επιβιώσουν και σε θερμοκρασίες μέχρι 13οC στο κέντρο της σφαίρας. Για να τις θερμοκρασίες αυτές οι μέλισσες έχουν αναπτύξει 2 στρατηγικές:
- Συγκέντρωση σε σμήνη. σε μορφή σφαίρας, όλο και πιο σφικτά όσο πέφτει η θερμοκρασία, ώστε να περιορίσουν τα ρεύματα αέρα και να διατηρήσουν τη μέγιστη δυνατή θερμότητα. Οι μέλισσες που βρίσκονται στο εξωτερικό στρώμα της σφαίρας σχηματίζουν ένα προστατευτικό στρώμα, του οποίου η θερμοκρασία μπορεί να πέσει μέχρι τους 8οC. Ανά περιόδους οι μέλισσες που βρίσκονται στο εξωτερικό στρώμα μπαίνουν μέσα στη σφαίρα για να ζεσταθούν.
- Παράγουν θερμότητα συσπώντας τους θωρακικού μυες. Το μέλι που καταναλώνουν τους παρέχει την απαραίτητη για αυτή την προσπάθεια ενέργεια.
Οι χειμερινές μέλισσες διαθέτουν παχύ, πολύ ανεπτυγμένο σώμα, με μικρούς σβόλους λίπους στο κεφάλι και κυρίως στην κοιλιά. Τα λιπιδικά αυτά αποθέματα αποτελούν πηγή ενέργειας.
Η νεανική ορμόνη η οποία ρυθμίζει το μεταβολισμό και τη συμπεριφορά των ενήλικων εργατριών, παροτρύνοντας κυρίως τη συλλογή τροφής, ουσιαστικά απουσιάζει από την χειμερινή μέλισσα.
πηγή: Σύγχρονη Μελισσοκομία, H. Clement
