Από τις διάφορες τεχνικές αγενούς πολλαπλασιασμού που έχουν χρησιμοποιηθεί για τον πολλαπλασιασμό των φυτών, ο εμβολιασμός και ο εγκεντρισμός είναι οι παλαιότερες και πιο απλές μέθοδοι, που μπορούν να βρουν χρήση σε πολλά είδη διαφορετικών φυτών.

Τα τριαντάφυλλα είναι τα πιο αγαπημένα καλλωπιστικά φυτά του κήπου μας. Χρειάζονται αρκετή φροντίδα για να αναπτυχθούν φυσιολογικά και να ανθίσουν. Η θέα μιας ανθισμένης τριανταφυλλιάς, όμως, ανταμείβει τους κόπους μας και κόβει την ανάσα. Έτσι, μαζί με την προσοχή και φροντίδα που τους δείχνουμε, καθώς αναπτύσσονται, χρειάζεται να γνωρίζουμε συγκεκριμένες τεχνικές για να τα πολλαπλασιάσουμε.

Ο εμβολιασμός είναι μια καλλιεργητική τεχνική με την οποία ένα φυτό πολλαπλασιάζεται ενώνοντας ιστό ή κομμάτι του στελέχους της επιθυμητής ποικιλίας με το στέλεχος ενός παρόμοιου φυτού το οποίο παρέχει το ριζικό σύστημα στη χίμαιρα που δημιουργούμε. Ο ιστός ή το κομμάτι που λαμβάνουμε από την επιθυμητή ποικιλία ονομάζεται «εμβόλιο» ή «μόσχευμα», ενώ το ριζωμένο φυτό πάνω στο οποίο εμβολιάζεται το μόσχευμα ονομάζεται «υποκείμενο».

Υπάρχουν πολλά πλεονεκτήματα από τον πολλαπλασιασμό των φυτών με αυτό τον τρόπο, τα οποία έχουμε αναλύσει σε πολλά άρθρα, αλλά για τις τριανταφυλλιές ο εμβολιασμός έχει να κάνει περισσότερο με καλλωπιστικούς λόγους και την ικανοποίηση του κηπουρού. Το πετυχημένο αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας είναι ότι το φυτό μπορεί να φέρει λουλούδια με δύο ή περισσότερα διαφορετικά χρώματα, μερικές φορές ακόμη και άνθη με μικτά χρώματα.

Ο εμβολιασμός μπορούμε να πούμε πως αποτελεί μια τέχνη. Η καλή γνώση της δεν εξασφαλίζει πως ο εμβολιασμός θα πετύχει πάντοτε. Εξαρτάται από την ικανότητα και την εμπειρία του κηπουρού. Σε κάθε περίπτωση, το αποτέλεσμα των τριανταφυλλιών που φέρουν άνθη με πολλά διαφορετικά χρώματα είναι ένα πολύ γοητευτικό θέαμα.

Πως θα εμβολιάσω τις τριανταφυλλιές;

Υπάρχουν αρκετές διαφορετικές μέθοδοι εμβολιασμού και εγκεντρισμού εξειδικευμένες για τον αγενή πολλαπλασιασμό των φυτών. Ωστόσο, οι τεχνικές που χρησιμοποιούμε πιο συχνά στα τριαντάφυλλα είναι ο αγγλικός επιτόπιος εγκεντρισμός και ο ενοφθαλμισμός. Και οι δύο αυτές τεχνικές μπορούν να εφαρμοστούν αρκετά εύκολα. Διαβάσετε παρακάτω για περισσότερες λεπτομέρειες.

Πως θα εφαρμόσω την τεχνική του Επιτόπιου Εγκεντρισμού;

Η τεχνική αυτή είναι κατάλληλη για τριανταφυλλιές καλά ανεπτυγμένες με διάμετρο μοσχεύματος μέχρι 3 εκατοστά.

Ο αγγλικός επιτόπιος εγκεντρισμόςείναι ίσως η πιο εύκολη και πιο κοινή μέθοδος εγκεντρισμού των μικρών καλλωπιστικών φυτών. Εφαρμόζεται την περίοδο ληθάργου των φυτών μέχρι την έναρξη της βλαστικής τους περιόδου, δηλαδή μέχρι και τον Απρίλη, αλλά κι αργότερα μπορεί να πετύχει.

Αν δεν έχετε επιχειρήσει ποτέ στο παρελθόν να κάνετε εγκεντρισμό, σας προτείνω να ξεκινήσετε με αυτή τη μέθοδο, μιας και είναι πολύ εύκολη. Για να την εφαρμόσετε, ακολουθήστε τα παρακάτω βήματα:

1. Κάντε μια τομή με κλίση πάνω στο φυτό για να κόψετε το μόσχευμα.
2. Το μόσχευμα θα πρέπει να παρθεί από ένα πλευρικό βλαστό κοντά στη βάση και να φέρει τουλάχιστον δύο υγιείς οφθαλμούς και μερικά φύλλα. Η διάμετρος του βλαστού στην οποία θα κάνετε την τομή θα πρέπει να είναι περίπου 1-2 εκατοστά. Κάντε μια παρόμοια και συμπληρωματική λοξή τομή στο στέλεχος του υποκειμένου, το οποίο θα πρέπει να έχει την ίδια διάμετρο με αυτή της βάσης του μοσχεύματος.
3. Βεβαιωθείτε ότι ο καμβιακός ιστός τόσο του μοσχεύματος, όσο και του υποκειμένου είναι άθικτοι και εκτεθειμένοι (η σωστή ένωση των καμβιακών ιστών σχηματίζει μια γέφυρα ανάμεσα στα δύο μέρη, με τη μορφή του κάλου).
4. Τοποθετήστε προσεκτικά το μόσχευμα πάνω στο υποκείμενο και απλώστε γύρω από την ένωση κερί εμβολιασμού που μπορείτε να προμηθευτείτε από κατάστημα αγροτικών εφοδίων (εναλλακτικά μπορείτε να το φτιάξετε μόνοι σας ανακατεύοντας ρητίνη και κερί μέλισσας σε αναλογία 3:1).
5. Δέστε το υποκείμενο ώστε να σταθεροποιηθεί στη θέση του τυλίγοντας αρχικά γύρω του μονωτική ταινία κι αργότερα δένοντάς το με ένα σχοινί. Μην το δέσετε πολύ σφιχτά ώστε το μόσχευμα να μπορεί να «αναπνέει». Απ’ την άλλη, φροντίστε να μην είναι δεμένο χαλαρά για να μην σπάσει από τον αέρα.

Η ένωση των ιστών θα ολοκληρωθεί σε περίπου ενάμιση με δύο μήνες. Για να ελέγξετε αν το μόσχευμα μπολιάστηκε με το υποκείμενο, ξετυλίξτε προσεκτικά το σημείο και δείτε. Είναι προτιμότερο να αφήσετε το μόσχευμα ανέγγιχτο για τουλάχιστον δυόμισι μήνες, έτσι θα είστε σίγουροι ότι μόσχευμα και υποκείμενο θα έχουν ενωθεί με επιτυχία, όταν ελέγξετε. Εάν η θέση τους μετατοπιστεί κατά τη διαδικασία, η ένωση μπορεί να αποτύχει.

Πως θα εφαρμόσω την τεχνική του ενοφθαλμισμού;

Είναι κατάλληλη τεχνική για μικρές τριανταφυλλιές που αναπτύσσονται σε μικρές γλάστρες ή σε ποικιλίες τριαντάφυλλων με μικρής διαμέτρου βλαστούς και λεπτά κλαδάκια.

Ο ενοφθαλμισμός γίνεται όταν το στέλεχος του υποκειμένου είναι λεπτό και έχει διάμετρο περίπου 1 εκατοστό. Σε μια τέτοια περίπτωση, η τεχνική που είδαμε πριν με το μόσχευμα είναι δύσκολο να εφαρμοστεί, μιας και το υποκείμενο μπορεί να ξεραθεί πριν την ένωση των καμβιακών ιστών. Επίσης, εάν το μόσχευμα έχει λεπτό βλαστό, η επαφή του με το υποκείμενο είναι πολύ πιο δύσκολο να επιτευχθεί για να υπάρχει επιτυχία. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι απαραίτητο να γίνεται ενοφθαλμισμός για το μπόλιασμα της τριανταφυλλιάς. Το μόσχευμα είναι ένας απλός οφθαλμός της ποικιλίας. Ανάλογα με την τομή που κάνουμε για να πάρουμε τον οφθαλμό από την ποικιλία, διακρίνουμε δύο τύπους ενοφθαλμισμού. Και οι δύο τύποι και η διαδικασία τους εξηγούνται παρακάτω στο κείμενο.

Πλακίτης Ενοφθαλμισμός

Από το βλαστό του υποκειμένου αφαιρείται με ένα κοφτερό μαχαιράκι ορθογώνιος φλοιός, σε αυτή τη θέση θα τοποθετήσουμε τον οφθαλμό από την εμβολοφόρο ποικιλία. Καθώς κάνουμε την τομή στο υποκείμενο, είναι σημαντικό να προσέξουμε ώστε ο βλαστός του να μην τραυματιστεί ώστε να μπορεί να θεραπευθεί αργότερα. Κάντε τις τομές, όχι πολύ βαθιά. Απλά αφαιρέστε το λεπτό φλοιό κι εκθέστε το εσωτερικό ξύλο του στελέχους. Τα βήματα που θα πρέπει να ακολουθήσετε για να έχετε επιτυχία είναι τα ακόλουθα:

1. Κόψτε ένα βλαστοφόρο οφθαλμό από το φυτό που θέλετε να εμβολιαστεί στο υποκείμενο με μία οργοθώνια τομή γύρω του μαζί με τον φλοιό. Αυτό θα χρησιμεύσει ως μόσχευμα. Για σιγουριά αφαιρέστε κι ένα μικρό κομμάτι από το ξύλο του στελέχους μαζί με τον οφθαλμό κι όχι απλά να ξεκολλήσετε τον φλοιό με το μάτι.
2. Κάντε μια τομή αντίστοιχου σχήματος σε κάποιο σημείο του υποκειμένου. Το μόσχευμα είναι πολύ μικρό (απλά ένας οφθαλμός), οπότε βεβαιωθείτε ότι η αντίστοιχη τομή έχει το κατάλληλο μέγεθος για να φιλοξενήσει τον οφθαλμό.
3. Τοποθετήστε προσεκτικά το μόσχευμα στο υποκείμενο απλώνοντας στο τέλος κερί μεταμόσχευσης γύρω του.
4. Δέστε το μόσχευμα στη θέση του με μονωτική ταινία και μετά με σπάγκο. Κάντε αυτή την εργασία προσεκτικά μιας και το μόσχευμα είναι μόνο ένας οφθαλμός κι ως εκ τούτου είναι αρκετά μικρός και μπορεί να πέσει, αν δεν δεθεί σωστά.

Σε αυτή την περίπτωση είναι πιο εύκολο να παρακολουθήσετε την εξέλιξη της ένωσης μοσχεύματος και υποκειμένου. Ο βλαστοφόρος οφθαλμός μεγαλώνει και εξελίσσεται σε βλαστό μετά την επιτυχή ένωση των ιστών του μοσχεύματος και του υποκειμένου. Ως εκ τούτου, δεν χρειάζεται να ξετυλίξετε το περιτύλιγμα για να ελέγξετε αν ενώθηκαν. Το άνοιγμα του οφθαλμού και η ανάπτυξή του σε βλαστό είναι αρκετό για να δηλώσει την επιτυχία.

T-ενοφθαλμισμός ή Ασπιδωτός Ενοφθαλμισμός

Σε αυτή την περίπτωση κάνουμε μία τομή σχήματος Τ στο υποκείμενο, έτσι ώστε να σχηματιστεί στον λεπτό φλοιό ένας «φάκελος» μέσα στον οποίο θα μπει το μόσχευμα του οφθαλμού. Το πλεονέκτημα αυτής τς τεχνικής είναι ότι η τομή σχήματος Τ σχηματίζει μια μικρή τσέπη στο υποκείμενο κι ο οφθαλμός εισάγεται και στερεώνεται πιο άνετα σε αυτή. Πιο συγκεκριμένα θα κάνουμε τα παρακάτω βήματα:

1. Κόψτε ένα μακρόστενο τεμάχιο φλοιού με τον βλαστοφόρο οφθαλμό από το φυτό που θέλετε να εμβολιάσετε μαζί με ένα τεμάχιο ξύλου από το στέλεχος του φυτού.
2. Στο υποκείμενο κάντε μια τομή σχήματος Τ. Σηκώστε προσεκτικά τα δύο άκρα του «Τ» στις κορυφές με μια λαβίδα και ώστε ο φλοιός να ανασηκωθεί από το ξύλο του υποκειμένου και να εκτεθεί το εσωτερικό μέρος του στελέχους. Προσέξτε, όμως, να μην το παρακάνετε.
3. Τοποθετήστε το μόσχευμα με τον οφθαλμό μέσα στην τσέπη της τομής σχήματος Τ, έτσι ώστε ο οφθαλμός να μην κρύβεται από τα πτερύγια και να είναι προς τα πάνω.
4. Απλώστε λίγο κερί μεταμόσχευσης στις τομές. Κλείστε τα πτερύγια και δέστε το μόσχευμα με πλαστική ταινία και σπάγκο.

Η ένωση των καμβιακών ιστών έχει περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας στην περίπτωση του T-ενοφθαλμισμού σε σχέση με την περίπτωση ενοφθαλμισμού με πλακίτη μιας κι ο οφθαλμός φωλιάζει με ασφάλεια μέσα σε στην τσέπη που σχηματίζεται στο υποκείμενο κι επομένως είναι λιγότερο ευάλωτος στον αέρα και τη βροχή. Επίσης, η παρακολούθηση της πορείας της ένωσης είναι εύκολο να γίνει, μιας και η εμφάνιση του βλαστού από τον οφθαλμό τη σηματοδοτεί.

πηγή: www.share24.gr