• Η Μαστίτιδα είναι μία πάθηση των ζώων όπου δημιουργείται μια φλεγμονή στο μαστό, η οποία οφείλεται κυρίως στη μόλυνση του μαστού από διάφορους παθογόνους μικροοργανισμούς (π.χ. κολοβακτηρίδια).
• Οι μικροοργανισμοί που βρίσκονται στο περιβάλλον των ζώων περνάνε μέσα από τον πόρο της θηλής συνήθως όταν τα ζώα κάθονται ή όταν ακουμπά ο μαστός σε μολυσμένες επιφάνειες και κάνουν αποικίες μέσα στους ιστούς του μαστού.
• Εκεί, βρίσκουν το κατάλληλο περιβάλλον ώστε να πολλαπλασιαστούν με μεγάλη ταχύτητα (αυξημένη υγρασία, ιδανική θερμοκρασία και αφθονία θρεπτικών συστατικών).

Οι συνέπειες της μαστίτιδας

• Το γάλα που προέρχεται από ζώα με μαστίτιδα περιέχει μεγάλο αριθμό παθογόνων μικροοργανισμών (Αυξημένο μικροβιακό φορτίο).
• Παράλληλα μέσα στο γάλα αυξάνεται η συγκέντρωση των σωματικών κυττάρων (Σωματικά κύτταρα, είναι κύτταρα του σώματος του ζώου και κυρίως λευκά αιμοσφαίρια, δηλαδή το γνωστό πύον που συσσωρεύεται στο μαστό ως αντίδραση στις πληγές που δημιουργεί η δράση των μικροοργανισμών μέσα στο μαστό).
• Ένα ζώο με μαστίτιδα μπορεί να παράγει γάλα με αλλοιωμένη σύσταση (πχ. μειωμένα συνολικά στερεά και λακτόζη, χαμηλότερη λιποπεριεκτικότητα).
• Το γάλα που προέρχεται από ζώα με μαστίτιδα εμφανίζει αυξημένη ηλεκτρική αγωγιμότητα λόγω της αυξημένης συγκέντρωσης ιόντων χλωρίου και νατρίου ως αποτέλεσμα της δράσης των μικροοργανισμών.
• Επίσης τα ζώα που έχουν μαστίτιδα συνήθως παράγουν μικρότερη ποσότητα γάλακτος και σε πιο προχωρημένη κατάσταση ο μαστός σταματάει να παράγει γάλα.
• Τέλος, οι μικροοργανισμοί μέσα στο μαστό προκαλούν συνήθως προσωρινή αλλά ίσως και μόνιμη αλλοίωση των ιστών του μαστού.

Οι κατηγορίες μαστίτιδας

Οι μαστίτιδες χωρίζονται στις παρακάτω κατηγορίες:

1. Λανθάνουσες μαστίτιδες ή απλά μόλυνση του μαστού.

• Υπάρχουν παθογόνοι μικροοργανισμοί στο γάλα.
• Δεν εμφανίζονται κλινικά συμπτώματα μαστίτιδας.

2. Υποκλινικές μαστίτιδες.

• Υπάρχουν παθογόνοι μικροοργανισμοί στο γάλα.
• Δεν εμφανίζονται κλινικά συμπτώματα μαστίτιδας.
• Υπάρχει αυξημένος αριθμός λευκοκυττάρων στο γάλα (Σωματικά κύτταρα).
• Υπάρχουν ελαφριές βιοχημικές μετατροπές της σύνθεσης του γάλακτος.

3. Κλινικές μαστίτιδες.

• Υπάρχουν παθογόνοι μικροοργανισμοί στο γάλα.
• Υπάρχει αυξημένος αριθμός λευκοκυττάρων στο γάλα (Σωματικά κύτταρα).
• Υπάρχουν ελαφριές βιοχημικές μετατροπές της σύνθεσης του γάλακτος.
• Εμφανίζονται κλινικά συμπτώματα μαστίτιδας.

Οι κλινικές μαστίτιδες διακρίνονται σε οξείες, υποξείες και χρόνιες.

3α. Οξείες μαστίτιδες.

• Εμφανίζονται κλινικά συμπτώματα μαστίτιδας (διόγκωση μαστού, υπεραιμία, πόνος, μείωση της γαλακτοπαραγωγής, μακροσκοπικά αλλοιωμένο γάλα). Συχνά οι μαστίτιδες αυτές επηρεάζουν και την γενική κατάσταση του ζώου (πυρετός, ανορεξία, κατάπτωση κλπ.).
• Υπάρχει αυξημένος αριθμός λευκοκυττάρων στο γάλα (Σωματικά κύτταρα).
• Υπάρχουν βιοχημικές μετατροπές της σύνθεσης του γάλακτος.
• Οι μαστίτιδες αυτές είναι, συνήθως, σποραδικές. Μπορεί να εμφανιστούν σε μεμονωμένα ζώα και σε μεμονωμένα ημιμόρια του μαστού. Το κύριο χαρακτηριστικό τους είναι ότι εμφανίζονται ξαφνικά σε οποιοδήποτε στάδιο της γαλατικής περιόδου (ειδικά το πρώτο στάδιο), ίσως και στην ξηρά περίοδο, με ταχύτατη εξέλιξη.
• Στις οξείες μαστίτιδες είναι δυνατό να μην βρίσκονται παθογόνα μικρόβια, οπότε ονομάζονται ασηπτικές ή μη ειδικές μαστίτιδες. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να οφείλονται συνήθως σε τραύματα, σε κακή τεχνική του αρμέγματος με τα χέρια, σε κακή λειτουργία της μηχανής αρμέγματος, κακή διατροφή κ.α.

3β. Υποξείες μαστίτιδες.

• Εμφανίζονται θρόμβοι (μικρά πήγματα) στο γάλα, κυρίως στις πρώτες ακτίνες γάλακτος, ενώ ο μαστός δεν εμφανίζει εξωτερικά συμπτώματα.

3γ. Χρόνιες μαστίτιδες.

• Χαρακτηρίζονται από την αδυναμία θεραπείας του προσβεβλημένου μαστού, όσες προσπάθειες και αν γίνονται κατά τη διάρκεια μιας γαλακτικής περιόδου. Το προσβεβλημένο ημιμόριο ή ο μαστός μπορεί να ατροφήσει ή να παρουσιάσει κλινικά συμπτώματα μαστίτιδας εφ’ όρου ζωής.

Συγγραφέας: Δρ. Απόστολος Μαραντίδης

πηγή: www.ventergroup.gr