Το κλάδεμα της αμπέλου διακρίνεται ανάλογα με την εποχή που εφαρμόζεται και με τη μορφή των οργάνων που δέχονται την επέμβαση, σε χειμερινό (ξηρό), που αφορά τα ξυλοποιημένα όργανα του πρέμνου και θερινό (χλωρό), που αφορά τους βλαστούς και τα όργανά τους.

Κλάδεμα αμπελιού ανά εποχές και σχήματα

Τι οφείλει να γνωρίζει ο έμπειρος αμπελουργός και τι κερδίζει (ή χάνει) ανάλογα με τις επιλογές του

Με τον όρο «κλάδεμα» νοείται η αφαίρεση ζωντανών τμημάτων του πρέμνου όπως βραχίονες, κληματίδες, βλαστοί, φύλλα, ταξιανθίες και επιδιώκεται το μέγιστο δυνατό της απόδοσης μιας ποικιλίας αμπέλου, υπό την προϋπόθεση να καλλιεργείται στο κατάλληλο οικολογικό και κοινωνικό περιβάλλον. Η επιδίωξη αυτή επιτυγχάνεται καθ’ όσον:

1. Αφαιρούνται τα ασθενή και ξηρά μέρη, καθώς και κάθε περιττό και επιβλαβές.

2. Μορφώνεται το πρέμνο στην επιθυμητή μορφή, ανάλογα με το περιβάλλον και με τον προορισμό των σταφυλών, ώστε να επιτυγχάνεται η διατήρηση και η οικονομική ωφέλεια.

3. Ευνοείται η ανάπτυξη ωφέλιμων βλαστικών μερών, διατηρούμενης, μεταξύ αυτών, της απαραίτητης ισορροπίας.

4. Τοποθετείται η βλάστηση κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να μην υφίσταται ζημιές ή φθορές από τις συνθήκες του περιβάλλοντος ή να δημιουργούνται ευνοϊκές συνθήκες ανάπτυξης διαφόρων ασθενειών.

5. Πραγματοποιείται άριστη αξιοποίηση του διαθέσιμου χώρου και, στην περίπτωση των υποστυλωμένων σχημάτων, ευνοείται η κυκλοφορία του αέρα, η δίοδος των ηλιακών ακτίνων και η προστασία της βλάστησης.

6. Κατανέμεται η ετήσια παραγωγή ανάλογα με τη δύναμη του πρέμνου και των εδαφοκλιματικών συνθηκών και λαμβάνεται μέριμνα για τη μελλοντική παραγωγή.

7. Εξασφαλίζεται -σε συνδυασμό, βέβαια, και με τις άλλες αμπελοκομικές τεχνικές- η μεγαλύτερη -κατά το δυνατόν- ευημερία του πρέμνου.

Το κλάδεμα της αμπέλου διακρίνεται ανάλογα με την εποχή που εφαρμόζεται και με τη μορφή των οργάνων που δέχονται την επέμβαση, σε χειμερινό (ξηρό), που αφορά τα ξυλοποιημένα όργανα του πρέμνου και θερινό (χλωρό), που αφορά τους βλαστούς και τα όργανά τους.

Το χειμερινό κλάδεμα αποσκοπεί στη διατήρηση των πρέμνων σε σχήμα και μορφή, ώστε να επιτυγχάνεται η οικονομική εκμετάλλευση των πρέμνων και η καλή κατανομή των κληματίδων επί του πρέμνου, ώστε να εξασφαλίζεται ισορροπία, σταθερή παραγωγή και εξαιρετική ποιότητα προϊόντων. Γενικότερα, πρέπει να έχουμε υπόψη ότι οι οφθαλμοί της αμπέλου είναι σύνθετοι, κατά τις ημέρες παγετού να μην εφαρμόζεται κλάδεμα και ότι η δακρύρροια δεν επιφέρει εξάντληση του πρέμνου.

Οι κατευθυντήριες αρχές του χειμερινού κλαδέματος είναι:

• Η κλάδευση επιδρά αρνητικά στην ευρωστία (ικανότητα για βλάστηση και παραγωγή) του πρέμνου και μάλιστα όσο πιο αυστηρή είναι τόσο μεγαλύτερη αρνητική επίδραση έχει, αφού μειώνεται η φωτοσυνθετική δραστηριότητα με τη μείωση της φυλλικής επιφάνειας και επιβραδύνεται ο χρόνος, με αποτέλεσμα το φύλλο να καταστεί φωτοσυνθετικά αυτοδύναμο.
• Το φορτίο επιδρά αρνητικά στην ευρωστία του πρέμνου. Πρέμνα που φέρουν φορτίο ανάλογο της ευρωστίας τους ωριμάζουν τις σταφυλές στον κανονικό χρόνο ωρίμανσης της ποικιλίας, ενώ στην περίπτωση υπερβολικού φορτίου παρατηρείται καθυστέρηση, μειωμένη παραγωγή σακχάρων και σημαντική μείωση της ευρωστίας του πρέμνου.
• Η ευρωστία του πρέμνου είναι ανάλογη του συνολικού αριθμού των βλαστών του. Ο μεγάλος -εντός φυσιολογικών ορίων- αριθμός βλαστών αυξάνει την ευρωστία, λόγω του ότι το φύλλωμα αναπτύσσεται γρηγορότερα και φωτοσυνθέτει ενεργότερα.
• Η ζωηρότητα των βλαστών είναι αντιστρόφως ανάλογη του αριθμού τους. Η αύξηση των βλαστών είναι ταχύτερη όσο περιορισμένος είναι ο αριθμός αυτών και όσο μικρότερο είναι το φορτίο του πρέμνου, λόγω ανταγωνισμού των βλαστών μεταξύ τους.
• Η γονιμότητα των οφθαλμών πρέμνου είναι ανάλογη της ζωηρότητας των βλαστών του. Η εντός ορίου ζωηρότητα των βλαστών δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες θρέψης των οφθαλμών, καλύτερες και περισσότερες ανθικές καταβολές και καλύτερη καρπόδεση. Σε αντίθετη περίπτωση, παρατηρείται το φαινόμενο της ανθόρροιας.
• Μεγάλων διαστάσεων κληματίδες φέρουν μεγαλύτερο φορτίο. Οι μεγαλύτερων διαστάσεων κληματίδες είναι ικανές για μεγαλύτερη βλάστηση και παραγωγή.
• Τα τραύματα από το κλάδεμα και η συστροφή των κληματίδων μετριάζουν την ανάπτυξη της βλάστησης. Αυτό παρατηρείται, αφού δυσχεραίνεται η διακίνηση των χυμών. Κατά το χειμερινό κλάδεμα πρέπει να γίνεται προσπάθεια περιορισμού των πολλών και μεγάλης επιφάνειας τραυμάτων.
• Το αυστηρό κλάδεμα μειώνει τη γονιμότητα της γύρης. Έπειτα από πειραματικά δεδομένα, απεδείχθη ότι η αυστηρότητα του κλαδέματος δρα επί της γονιμότητας της γύρης και του βάρους των παραγόμενων σταφυλών. Ως εκ τούτου, εξηγείται η τάση ορισμένων ποικιλιών για ανθόρροια, έπειτα από αυστηρό κλάδεμα.
• Η καρποφορία είναι αντιστρόφως ανάλογη της ζωηρότητας των πρέμνων. Πρέμνα που φέρουν υψηλό φορτίο παρουσιάζουν μικρότερη βλάστηση σε σύγκριση με πρέμνα που φέρουν μικρό φορτίο. Πρέμνα που παρουσιάζουν ασθενική βλάστηση έχουν τάση προς ανθόρροια.

Με κριτήριο τον επιδιωκόμενο στόχο το κλάδεμα διακρίνεται σε μόρφωσης και σε καρποφορίας.

Κλάδεμα μόρφωσης

Το κλάδεμα μόρφωσης εκτελείται κατά τα 3-4 πρώτα έτη φύτευσης του αμπελώνα. Οι σκοποί του είναι:

• Να δοθεί η κατάλληλη μορφή (σχήμα) στο πρέμνο.
• Να εξασφαλιστεί η άνετη κυκλοφορία και διανομή των χυμών εντός του στελέχους και των βραχιόνων, με την αποφυγή μεγάλων πληγών κατά το κλάδεμα.
• Να διευκολυνθεί η εκτέλεση των διαφόρων καλλιεργητικών εργασιών και η άνετη κυκλοφορία των γεωργικών μηχανημάτων και διαφόρων εργαλείων.
• Να δοθεί καλή διάταξη του φυλλώματος για να αποφευχθεί η συσσώρευση αυτών και να επιτευχθεί άπλετος φωτισμός και επαρκής αερισμός του εσωτερικού του φυλλώματος.
• Να προστατευθεί η άμπελος από τις κλιματικές συνθήκες.
• Να ελαττωθούν οι κίνδυνοι προσβολής ασθενειών.

Κριτήρια επιλογής σχημάτων μόρφωσης

Για την επιλογή του κατάλληλου σχήματος μόρφωσης λαμβάνονται υπόψη τα πλεονεκτήματα – μειονεκτήματα εκάστου, σε συνδυασμό με τα χαρακτηριστικά της ποικιλίας και τη χρήση αυτής. Επίσης, βασικούς παράγοντες αποτελούν οι συνθήκες του κλίματος και του εδάφους, η απαιτούμενη δαπάνη, η δυνατότητα εφαρμογής, το σύστημα καλλιέργειας, αλλά και οι τυχόν εξελίξεις.

Πλεονεκτήματα – Μειονεκτήματα

Η εφαρμογή κάθε σχήματος εξαρτάται από τις οικονομικές δυνατότητες του αμπελουργού, το μέγεθος και τη μορφή του αμπελώνα. Σε μεγάλου μεγέθους αμπελώνες με εκμηχάνιση των καλλιεργητικών εργασιών είναι καταλληλότερα τα γραμμικά σχήματα, καθώς διευκολύνουν τις εργασίες. Παρουσιάζουν, όμως, οικονομικά μειονεκτήματα, λόγω του κόστους εγκατάστασης και συντήρησής τους.

Το κυπελλοειδές σχήμα εξασφαλίζει οικονομική παραγωγή για τις ποικιλίες που έχουν καρποφόρους τους οφθαλμούς της βάσης των κληματίδων και φέρουν μετρίου μεγέθους σταφυλές, όπως είναι οι περισσότερες οινοποιήσιμες ποικιλίες.

Ποικιλία

Οι ιδιότητες της ποικιλίας, τα χαρακτηριστικά των σταφυλών και η χρήση αποτελούν βασικούς παράγοντες για την επιλογή. Οινοποιήσιμες ποικιλίες μέτριας παραγωγικότητας μορφώνονται, συνήθως, σε κυπελλοειδή σχήματα, ενώ οι ποικιλίες επιτραπέζιας χρήσης σε γραμμικά σχήματα ή κρεβατίνα, γιατί εξασφαλίζεται καλύτερη ποιότητα και ομοιομορφία ποιότητας, λόγω του ότι το φορτίο ευρίσκεται στο ίδιο ύψος από το έδαφος, υπάρχει καλύτερος φωτισμός και αερισμός αυτού και καλύτερη κατανομή του φυλλώματος. Η κρεβατίνα δεν ενδείκνυται σε λίαν πρώιμες ποικιλίες επιτραπέζιας χρήσης ή γενικότερα όταν επιζητείται επίσπευση του χρόνου ωρίμανσης.

Κλίμα

Κύριοι παράγοντες που επηρεάζουν το σχήμα μόρφωσης είναι η θερμοκρασία, η ηλιοφάνεια, οι βροχοπτώσεις, η κατεύθυνση και η ένταση του ανέμου. Εφόσον οι συνθήκες θερμοκρασίας μιας περιοχής επιβάλλουν την καλύτερη αξιοποίηση του θερμικού δυναμικού του κλίματος, τότε το σχήμα των πρέμνων είναι χαμηλότερο, ώστε η βλάστηση να ευρίσκεται πλησιέστερα προς το έδαφος. Σε περιοχές με όψιμους ανοιξιάτικους παγετούς, το ύψος του κορμού -ανεξαρτήτως του σχήματος- πρέπει να είναι μεγαλύτερο, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι βλάβες.

Έδαφος

Το έδαφος επηρεάζει την επιλογή του σχήματος κυρίως μέσω της γονιμότητας, του βάθους και της ικανότητας συγκράτησης υγρασίας, ιδιαίτερα όταν δεν είναι δυνατή η εφαρμογή άρδευσης.

Γενικότερα τα γραμμοειδή σχήματα και οι κρεβατίνες απαιτούν μεγαλύτερη γονιμότητα εδάφους και εδαφική υγρασία από τα κυπελλοειδή.

Ριπιδοειδές

Αποτελεί το απλούστερο σχήμα μόρφωσης. Ο κορμός έχει ύψος 10-30 εκ., φέρει συνήθως δύο βραχίονες και δέχεται βραχύ κλάδεμα καρποφορίας. Ως πλεονεκτήματα μπορούν να θεωρηθούν η ευκολία μόρφωσης και η αξιοποίηση ξηροθερμικών περιοχών, ενώ ως μειονέκτημα το πυκνό φύλλωμα.

Κυπελλοειδές

Το κυπελλοειδές φέρει κορμό, διαφόρου ύψους, βραχίονες οι οποίοι απομακρύνονται από τον κορμό για τη διαμόρφωση του σχήματος και παραγωγικές μονάδες. Ο αριθμός των βραχιόνων εξαρτάται από την ποικιλία και τη γονιμότητα του εδάφους.

Πλεονεκτήματα του κυπελλοειδούς είναι η απλότητα, η ευκολία μόρφωσης και η μικρή δαπάνη υποστύλωσης (προσωρινή μέχρι να αποκτήσει ο κορμός κατάλληλο πάχος).

Το κυπελλοειδές περιορίζει την ανάπτυξη και την ευρωστία των πρέμνων, το φορτίο ρυθμίζεται αποκλειστικά μέσω του κλαδέματος και το κλάδεμα καρποφορίας συνήθως είναι αυστηρό με αποτέλεσμα την περαιτέρω μείωση της ευρωστίας του πρέμνου.

Επιτρέπει την εφαρμογή σε βραχύ, μικτό και μακρύ κλάδεμα. Το βραχύ κλάδεμα δημιουργεί πυκνή βλάστηση, αρκετές φορές σε τέτοιο βαθμό ώστε να μην είναι επαρκής ο φωτισμός και ο αερισμός των σταφυλών, με αποτέλεσμα την υποβάθμιση της ποιότητας και την εμφάνιση προσβολών.

Τεχνική μόρφωσης κυπελλοειδούς

1ο έτος: Κατά το πρώτο χειμερινό κλάδεμα διατηρείται μία κληματίδα, η πλέον ανεπτυγμένη και κατακόρυφη, η οποία κλαδεύεται στους δύο οφθαλμούς. Αφαιρούνται τυχόν υπάρχοντα ριζίδια, ανεπτυγμένοι βλαστοί από το εμβόλιο και τοποθετείται ο πάσσαλος στήριξης του κορμού.

2ο έτος: Την άνοιξη και όταν οι αναπτυσσόμενοι βλαστοί έχουν μήκος 10-20 εκ. διατηρείται μία μόνο κληματίδα, η πλέον ζωηρή και αναπτυσσόμενη κατακόρυφα, που θα αποτελέσει τον κορμό του πρέμνου. Προσδένεται στον πάσσαλο, ώστε να αναπτυχθεί κατακόρυφα.

Κατά το χειμερινό κλάδεμα, ο βλαστός κορμός κλαδεύεται σε ύψος ανάλογο προς το επιθυμητό και οι ανεπιθύμητοι βλαστοί αφαιρούνται από τη βάση τους.

Επί του βλαστού κορμού διατηρούνται οι δύο ακραίοι οφθαλμοί, ενώ τυφλώνονται οι υπόλοιποι.

3ο έτος: Πραγματοποιείται ο σχηματισμός των βραχιόνων. Κατά το χειμερινό κλάδεμα, τους δύο βλαστούς που έχουν αναπτυχθεί τους κλαδεύουμε στους δύο οφθαλμούς, ώστε οι μελλοντικοί βλαστοί να αποτελέσουν τους βραχίονες του πρέμνου. Στην περίπτωση των ζωηρών ποικιλιών -και εφόσον επιλέγεται το ανοικτό κύπελλο- κλαδεύουμε στους τρεις οφθαλμούς.

4ο έτος: Κατά την άνοιξη αφαιρούνται οι λαίμαργοι ή οι ανεπιθύμητοι βλαστοί και από τις κληματίδες που αναπτύχθηκαν διατηρούνται μία ή δύο, οι οποίες κλαδεύονται στους 2-3 οφθαλμούς, ώστε να περιβάλλουν τον κορμό και να βρίσκονται περίπου στο ίδιο ύψος από το έδαφος. Κατά το έτος αυτό, θεωρητικά έχει διαμορφωθεί το κυπελλοειδές σχήμα.

Τα κυπελλοειδή των οινοποιήσιμων ποικιλιών έχουν χαμηλό κορμό (ύψος 30-40 εκ.) και περιορισμένο αριθμό (3-5) και μήκος βραχιόνων. Τα σταφιδάμπελα χαρακτηρίζονται από μεγαλύτερο ύψος κορμού (50-80 εκ.) και αριθμό βραχιόνων (5-8). Στις επιτραπέζιες ποικιλίες συνήθως το ύψος κορμού φτάνει μέχρι και 1 μ., ενώ ο αριθμός των βραχιόνων κυμαίνεται περί τους 5-8.

Γραμμικό

Τα γραμμικά σχήματα διακρίνονται στα διαιρούμενα και μη διαιρούμενα. Χαρακτηριστικό τους γνώρισμα είναι η συλλογική υποστύλωση, η οποία περιλαμβάνει την υποστύλωση του κατακόρυφου κορμού, των οριζόντιων και του φυλλώματος. Αποτελείται από κατακόρυφους πασσάλους και από σύστημα τριών συνήθως οριζόντιων συρμάτων σε απλή ή διπλή σειρά. Οι κατακόρυφοι πάσσαλοι τοποθετούνται συνήθως ανά 5ο πρέμνο και οι ακραίοι έχουν μεγαλύτερο πάχος.

Τα σύρματα τοποθετούνται σε διάφορα ύψη, ανάλογα με το σύστημα μόρφωσης. Συνήθως το 1ο σύρμα βρίσκεται σε ύψος 40-50εκ. και στηρίζει τον κορμό. Τα δύο επόμενα απέχουν 40 και 90 εκ. από το 1ο σύρμα και συντελούν στη στήριξη των βλαστών και των σταφυλών.

Τα γραμμικά σχήματα υπερτερούν στην καλύτερη διάταξη του φυλλώματος και των σταφυλών, μεγιστοποίηση της φωτοσύνθεσης, καλύτερο αερισμό και φωτισμό, ομοιόμορφη ωρίμανση σταφυλών, αύξηση παραγωγής, βέλτιστα αμπελουργικά προϊόντα και δυνατότητα εκμηχάνισης καλλιεργητικών φροντίδων. Μειονέκτημά τους θεωρείται το αυξημένο κόστος εγκατάστασης και η εμπειρία που πρέπει να έχουν οι αμπελουργοί.

Τεχνική μόρφωσης γραμμικού Royat

1ο έτος: Κατά το πρώτο έτος φύτευσης, η τεχνική μόρφωσης είναι η ίδια με το κυπελλοειδές σχήμα. Κατά το χειμερινό κλάδεμα του πρώτου έτους, αφαιρούνται όλες οι ανεπιθύμητες κληματίδες και αφήνεται η ζωηρότερη η οποία κλαδεύεται στους δύο οφθαλμούς.

Οι ειδικές επεμβάσεις ξεκινούν από το 2ο έτος φύτευσης και διακρίνονται σε δύο περιπτώσεις μόρφωσης α) αμφίπλευρου και β) μονόπλευρου γραμμικού σχήματος.

2ο έτος: Αμφίπλευρο γραμμικό

Για τη δημιουργία των δύο βραχιόνων του οριζόντιου κορμού μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε δύο μεσοκάρδιοι είτε ένας βλαστός από λανθάνοντα οφθαλμό και ένα μεσοκάρδιο.

Μόρφωση από δύο μεσοκάρδιους: Όταν ο βλαστός που έχει εκπτυχθεί, έχει μήκος που υπερβαίνει το σημείο που θα αναπτυχθούν οι δύο οριζόντιοι βραχίονες κατά 20εκ. περίπου, πραγματοποιείται κορυφολόγημα αυτού 15-20εκ. κάτω από το σημείο διακλάδωσης, ώστε να προκληθεί έκπτυξη μεσοκάρδιων βλαστών. Από τους εκπτυχθέντες μεσοκάρδιους -και όταν αυτοί αποκτήσουν μήκος 30-45 εκ.- επιλέγονται δύο οι οποίοι προσδένονται στον πάσσαλο υποστύλωσης του πρέμνου. Όταν οι βλαστοί αναπτυχθούν, κυρτώνονται και προσδένονται στο α΄ σύρμα της υποστύλωσης και κορυφολογούνται όταν το μήκος αυτών υπερβεί το μέσο της απόστασης δύο διαδοχικών πρέμνων.

Μόρφωση από ένα μεσοκάρδιο: Όταν ο βλαστός που έχει εκπτυχθεί, έχει ύψος 1,20-1,40 μ. κυρτώνεται στο επιθυμητό ύψος και προσδένεται χαλαρά στο α΄ σύρμα. Στο σημείο κάμψης προκαλείται έκπτυξη μεσοκάρδιου βλαστού ο οποίος όταν αποκτήσει μήκος περίπου 80 εκ. κάμπτεται προς την αντίθετη κατεύθυνση, προσδένεται στο σύρμα και αποτελεί πλέον το δεύτερο βραχίονα του οριζόντιου κορμού. Για να ενισχυθεί η έκπτυξη αυτού, κορυφολογείται ελαφρά ο πρώτος βλαστός.

3ο έτος: Κατά την άνοιξη αφαιρούνται οι βλαστοί που έχουν εκπτυχθεί τόσο στον κατακόρυφο κορμό όσο και αυτών που βρίσκονται στην κάτω πλευρά του οριζόντιου βλαστού. Σε απόσταση 20-25 εκ. από τον κατακόρυφο κορμό αφήνονται οι βλαστοί των κληματίδων που έχουν εκπτυχθεί από τους οφθαλμούς της άνω πλευράς του οριζόντιου βλαστού. Η μεταξύ τους απόσταση είναι 20-25 εκ. και ταυτόχρονα αφαιρούνται οι ενδιάμεσοι βλαστοί.

Κατά το χειμερινό κλάδεμα, οι κληματίδες κλαδεύονται σε 1-3 οφθαλμούς, ανάλογα με τη ζωηρότητά τους.

4ο έτος: Νωρίς την άνοιξη αφαιρούνται οι ανεπιθύμητοι βλαστοί και διατηρούνται οι κληματίδες που αναπτύσσονται στις κεφαλές οι οποίες προσδένονται στα σύρματα υποστύλωσης για καλύτερη προστασία.

Το χειμώνα εφαρμόζεται για πρώτη φορά το κλάδεμα καρποφορίας.

Κρεβατίνα

Η κρεβατίνα αποτελεί υψίκορμο κύπελλο με κατακόρυφη και οριζόντια υποστύλωση. Ο κορμός έχει συνήθως ύψος 1,60-1,80 μ., φέρει 5-6 βραχίονες και εφαρμόζεται μεικτό κλάδεμα (κεφαλή δύο οφθαλμών και αμολυτή 5-8 οφθαλμών), μακρό (αμολυτή 5-8 οφθαλμών) ή βραχύ (κεφαλή με 2-3 οφθαλμούς).

Η κρεβατίνα αξιοποιεί τις δυνατότητες των παραγωγικών επιτραπέζιων ποικιλιών, μέσης πρωιμότητας ή όψιμες, ευνοείται ποσοτικά και ποιοτικά η παραγωγή, διευκολύνεται η μηχανική καλλιέργεια του εδάφους και προστατεύονται οι σταφυλές από τα ηλιοεγκαύματα. Μειονέκτημα αποτελεί το υψηλό κόστος εγκατάστασης, αλλά και το ότι ευνοεί τις προσβολές από ωίδιο, λόγω της αυξημένης συγκέντρωσης υγρασίας που παρατηρείται κάτω από τη φυλλική μάζα του οριζόντιου πλέγματος.

Κλάδεμα καρποφορίας

Το κλάδεμα καρποφορίας εφαρμόζεται κάθε χρόνο κατά τη διάρκεια χειμέριας ανάπαυσης των πρέμνων και μετά από το 3ο ή 4ο έτος φύτευσης. Λαμβάνεται πάντοτε μέριμνα ώστε η βλάστηση του πρέμνου να είναι προσαρμοσμένη προς το οικολογικό περιβάλλον και είναι απαραίτητο προκειμένου:

• Να προσδιοριστεί ο αριθμός και η θέση των παραγωγικών μονάδων σε κάθε πρέμνο, καθώς και ορθολογική κατανομή τους στο σύνολο των πρέμνων ενός αμπελώνα.
• Να εξισορροπήσει την καρποφορία και τη βλάστηση ανάλογα με την ηλικία και τη ζωηρότητα του πρέμνου σε συγκεκριμένο περιβάλλον.
• Να ρυθμίσει την παραγωγή.
• Να βελτιώσει την ποιότητα των προϊόντων .

Συστήματα χειμερινού κλαδέματος

Διακρίνονται σε βραχύ, μακρό και μεικτό, ανάλογα τον αριθμό των λανθανόντων οφθαλμών.

Κατά το βραχύ κλάδεμα καρποφορίας η παραγωγική μονάδα περιέχει μέχρι τρεις οφθαλμούς (χωρίς να υπολογίζεται ο τυφλός) και ονομάζεται κεφαλή. Εφαρμόζεται στις ποικιλίες στις οποίες οι καρποφόροι οφθαλμοί βρίσκονται στη βάση των κληματίδων.

Κατά το μακρό κλάδεμα καρποφορίας η παραγωγική μονάδα φέρει από 4-15 οφθαλμούς και ονομάζεται αμολυτή. Θεωρείται κατάλληλο για επιτραπέζιες ποικιλίες και γι’ αυτές που φέρουν τους καρποφόρους οφθαλμούς μακρύτερα από τη βάση.

Όταν σε έναν βραχίονα ή πρέμνο υπάρχουν αμολυτές και κεφαλές, το κλάδεμα ονομάζεται μεικτό. Στο μεικτό κλάδεμα καρποφορίας η αμολυτή βρίσκεται υψηλότερα από την κεφαλή.

Για την εκλογή του συστήματος κλαδέματος καρποφορίας καθοριστικό ρόλο παίζουν οι ιδιότητες της ποικιλίας και ειδικότερα η γονιμότητα των λανθανόντων οφθαλμών. Π.χ. στην ποικιλία Σουλτανίνα δεν είναι καρποφόροι οι τρεις πρώτοι λανθάνοντες οφθαλμοί από τη βάση της κληματίδας, εφαρμόζεται έτσι υποχρεωτικά μακρό ή μεικτό σύστημα καρποφορίας.

Επιπρόσθετα, το κλάδεμα καρποφορίας επηρεάζεται από τις συνθήκες του κλίματος και του εδάφους. Η θερμοκρασία και η κατανομή των βροχοπτώσεων επηρεάζουν το σύστημα κλαδέματος, κυρίως σε μη αρδευόμενους αμπελώνες. Σε ξηρές και θερμές περιοχές συνιστάται βραχύ κλάδεμα για διατήρηση της ισορροπίας βλάστησης και φορτίου. Το έδαφος επηρεάζει κυρίως μέσω της υδατοϊκανότητας και υδατοχωρητικότητας αυτού και δευτερευόντως διά της γονιμότητάς του. Σε υγρά εδάφη εφαρμόζεται συνήθως μακρό κλάδεμα καρποφορίας.

πηγή: www.ypaithros.gr