Νέος μελισσοκόμος/συμβουλές
Προυποθέσεις για να γίνει κάποιος μελισσοκόμος
1. Απουσία ευαισθησίας (αλλεργίας) στα κεντρίσματα της μέλισσας
Με τον χαρακτηρισμό ευαίσθητος στο κέντρισμα της μέλισσας εννοούμαι το άτομο που εκτός από φλεγμονή και οίδημα στο σημείο του κεντρίσματος εμφανίζει και γενικά συμπτώματα, όπως έντονο οίδημα στην περιοχή, οίδημα στην τραχηλική χώρα και σε άλλα σημεία του σώματος δύσπνοια, ζάλη, αδυναμία, τάση προς λιποθυμία.
Δεν υπάρχουν προστατευτικά μέσα που να μπορούν να προφυλάξουν τον μελισσοκόμο με απόλυτη επιτυχία. Οι ολόσωμες προστατευτικές φόρμες είναι ασφαλής, όχι όμως απόλυτα.
Για τον λόγο αυτό τα άτομα με ευαισθησία στο κέντρισμα, δεν πρέπει να ασχοληθούν με την μέλισσα με τον οποιοδήποτε τρόπο.
2.Συνεργασία με πεπειραμένο μελισσοκόμο.
Το πρώτο βήμα μετά την λήψη της απόφασης να γίνει κάποιος μελισσοκόμος είναι η γνωριμία και η δημιουτγία φιλικής σχέσης με έναν έμπειρο μελισσοκόμο. Η βοήθειά του στην εξοικείωση με τις μέισσες και την προμήθεια των πρώτων μελισσιών, είναι απόλυτα αναγκαία. Αλλά και στην συνέχεια η συνεργασία μαζί του είναι αρκετά επωφελής για τον ερασιτέχνη. Εκτός από την προσωπική βοήθεια, ένας έμπειρος μελισσοκόμος θα μπορούσε να προσφέρει τα εργαλεία και τον χώρο μελιτοεξαγωγής κ.ά.
3.Εξοικείωση με την μέλισσα
Αν κάποιος διαθέτει όλα τ άλλα προαπαιτούμενα για την επιτυχή άσκηση της μελισσοκομίας, αλλά φοβάται τις μέλισσες, θα δυσκολευτεί να γίνει μελισσοκόμος. Θα πρέπει να αντιληφθεί ότι η μέλισσα δεν είναι άγριο σαρκοβόρο και ότι δεν υπάρχουν δολοφόνοι μέλισσες. Η μέλισσα κεντρίζει μόνο αμυνόμενη όταν νομίζει ότι κινδυνεύει η ζωή της ή ότι κάποιος επιτίθεται στην κυψέλη της. Ο φόβος ή ο εκνευρισμός που νοιώθει κάποιος που έρχεται για πρώτη φορά σε επαφή με τις μέλισσες και οι νευρικές του αντιδράσεις, γίνονται αντιληπτές από τις μέλισσες ως απειλή και αντιδρούν αμυντικά.
Η εξοικείωση με τις μέλισσες στο μελισσοκομείο και το άνοιγμα της κυψέλης, με τη βοήθεια κάποιου έμπειρου μελισσοκόμου, είναι το πρώτο βήμα αυτού που έχει πάρει την απόφαση να γίνει μελισσοκόμος. Αν παρά την βοήθεια ο υποψήφιος μελισσοκόμος συνεχίζει να φοβάται τις μέλισσες, κάθε φορά που ανοίγει την κυψέλη, μάλλον δεν μπορεί να εξοικειωθεί και καλό θα ήταν να εγκαταλείψει την ιδέα.
4.Γνώση
Κάποιοι ερασιτέχνες ξεκινούν την μελισσοκομία με ελάχιστες εμπειρικές γνώσεις και επιμένουν να συνεχίζουν μόνο με αυτές. Ταλαιπωρούν για μερικά χρόνια τους εαυτούς τους, τα λίγα μελίσσια τους και κάποιον φίλο τους μελισσοκόμο, ζητώντας συνεχώς βοήθεια, μέχρι να τα χάσουν
Η μελισσοκομία είναι τέχνη αλλά και επιστήμη ταυτόχρονα. Είναι από ταεπαγγέλματα που απαιτούν πληθώρα θεωρητικών και τεχνικών γνώσεων με διαφορετικό αντικείμενο, όπως: η μορφολογία της μέλισσας και του γόνου, η βιολογία της μέλισσας και του μελισσιού, οι ασθένειες του μελισσιού, η μελισσοκομική χλωρίδα, το κλίμα της περιοχής ή των περιοχών που ασκείται η μελισσοκομία, οι χειρισμοί του μελισσιού, η διαχείριση των ανθοφοριών και των μελιτοφοριών, η μεταχείριση του μελιού και άλλα. Ο αρχάριος μελισσοκομος δεν μπορεί και ούτε χρειάζεται να τα μάθει όλα αυτά από την αρχή. Αναγκαία είναι η γνώση της μορφολογίας της εργάτριας μέλισσας, του κηφήνα και της βασίλισσας, η όψη του γόνου, η βιολογία του μελισσιού και οι κανόνες που ρυθμίζουν την συμπεριφορά των μελισσών Η γνώση αυτή δεν μπορεί να αποκτηθεί μόνο με την άσκηση της μελισσοκομίας, ακόμα και για τον πιο προικισμένο μελισσοκόμο. Για την καλή θεωρητική αλλά και την τεχνική κατάρτιση είναι απόλυτα αναγκαία α) η παρακολούθηση οργανομένων σεμιναρίων τα οποία προσφέρονται από κρατικούς φορείς. β) η μελέτη ειδικών μελισσοκομικών βιβλίων και περιοδικών. Η πατρίδα μας διαθέτει πλούσια βιβλιογραφία που καλύπτει άριστα κάθε τομέα της μελισσοκομίας καθώς και πολυ καλό περιοδικό τύπο.
5. Εμπειρία
Εμπειρία στους διάφορους χειρισμούς του μελισσιού και και τις μεθόδους εκμετάλλευσης των μελισσιών. Τους χειρισμούς του μελισσιού, που δεν είναι πολύπλοκοι, αλλά απαιτούν κάποια επιδεξιότητα και ήρεμες κινήσεις, ο επίδοξος μελισσοκόμος μπορεί να τους μάθει θεωρητικά από τα βιβλία. Για την καλή όμως εκμετάλλευσή τους, είναι απόλυτα αναγκαία η εκμάθηση και η εκτέλεσή τους στην πράξη, με τη βοήθεια έμπειρου μελισσοκόμου.
Πολύ σημαντική βοήθεια προσφέρει η παρακολούθηση σχετικών βιντεοταινιών, που μπορεί κάποιος να προμηθευτεί από το εμπόριο ή να κατεβάσει από το διαδίκτυο. Χωρίς όμως συνεργασία με κάποιον έμπειρο μελισσοκόμο στα πρώτα βήματα τουλάχιστον, η αποτυχία είναι συχνή.
6. Τα πρώτα μελίσσια
Δύο με τρία μελίσσια είναι ο αριθμός με τον οποίο μπορεί να κάνει κάποιος τα πρώτα του βήματα στη μελισσοκομία. Επένδυση μεγαλύτερου κεφαλαίου, για ένα σχετικά αβέβαιο ξεκίνημα σε μια δραστηριότητα που απαιτεί σημαντικότερη επένδυση σε γνώση είναι μάλλον παρακινδυνευμένη. Σε περίπτωση αποτυχίας στην πρώτη προσπάθεια, η οικονομική απώλεια να είναι μικρή ώστε να δοθεί ευκαιρία για νέα προσπάθεια.
7. Τα πρώτα εργαλεία
Τα πρώτα αναγκαία εργαλεία για τον αρχάριο μελισσοκόμο είναι το καπνιστήρι, η μελισσοκομική μάσκα και το μελισσοκομικό εργαλείο (ξέστρο). Με το πέρασμα του χρόνου και την ανάπτυξη του μελισσοκομείου θα γίνεται και η αγορά των αναγκαίων κατά περίπτωση εργαλείων.
8. Χώρος εγκατάστασης μελισσών.
Το που θα εγκαταταθούν τα πρώτα μελίσσια είναι συνήθως το μεγάλο πρόβλημα για τον αρχάριο μελισοκόμο. Ο χώρος που απαιτείται είναι λίγα τετραγωνικά μέτρα. Καλο είναι ο χώρος αυτός να είναι κοντά στο σπίτι του μελισσοκόμου. Η Ελληνική νομοθεσία, απαγορεύει την τοποθέτηση μελισσιών σε κατοικημένες περιοχές και σε απόσταση μικρότερη των 25 μετρων από δρόμους.
Στα χωριά και τις κωμοπόλεις είναι εύκολο να βρεθεί κάποιοσ χώρος στην άκρη του χωριού, που δεν απέχει πολύ από το σπίτι του μελισσοκόμου. Στις μεγάλες πόλεις αυτό είναι αδύνατο, οπότε τα μελίσσια θα πρέπει να τοποθετηθούν εκτός πόλης σε απόσταση που μπορεί να είναι από μερικές εκατοντάδες μέτρα εως και μεγαλύτερη των 20 χλμ. Η άσκηση ερασιτεχνικής μελισσοκομίας με δυο-τρία μελίσια τοποθετημένα τόσο μακριά, είναι επιζήμια.
Βέβαια, υπάρχουν κάποιοι που εγκαθιστούν τα μελίσσια τους στην αυλή του σπιτιού, στην ταράτσα ή ακόμη και το μπαλκόνι τους. Αυτό καθιστά παράβαση του νόμου. Αν δεν υπάρξει επέμβαση από τους γείτονες δεν έχουν πρόβλημα, αν όμως κάποιος παραπονεθεί τα μελίσσια απομακρύνονται με την επέμβαση της αστυνομίας.
9. Όχι στις μεγάλες προσδοκίες
Οι αρχάριοι μελισσοκόμοι που έχουν διαβάσει σε βιβλία και περιοδικά, ή έχουν ακούσει για μεγάλες επιδόσεις μελισσιών με την χρησιμοποίηση συγκεκριμένων τεχνικών, ελπίζουν ότι είναι δυνατόν να έχουν και αυτοί ανάλογα αποτελέσματα. Για να μην προσγειωθούν απότομα, καλό θα ήταν να μην έχουν μεγάλες προσδοκίες ειδικά τον πρώτο χρόνο. Αν τα πράγματα δεν πάνε καλά να μην απογοητευτούν, κάθε αρχή είναι δύσκολη. Ας ελπίζουν ότι οι επόμενες χρονιές θα είναι καλύτερες και να έχουν πάντα υπ’όψιν τους ότι οι καλύτεροι μελισσοκόμοι παγκοσμίως, ξεκίνησαν από ερασιτέχνες.
Από το αρθρο “τα πρώτα βήματα” του Καθ. Β. Λιάσκου, Μελισσοκομική Επιθεώρηση, τ2
