Μέλι Καστανιάς
Η καστανιά είναι ένα δέντρο ιδιαιτέρα διαδεδομένο σε ολόκληρη την ορεινή ζώνη της Ελλάδας .Θεωρείται σπουδαίο μελισσοκομικό φυτό και αυτό αποδεικνύεται από την εξαιρετικής ποιότητας γύρη καθώς και από το υψηλής διατροφικής αξίας νέκταρ που παράγει. Το μέλι καστανιάς αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση μελιού, γιατί αν και θεωρείται ανθόμελο, έχει χαρακτηριστικά μελιού μελιτώματος καθώς παράγεται τόσο από το νέκταρ της καστανιάς (Castanea sativa) όσο και από τις μελιτώδεις εκκρίσεις που παράγονται από την αφίδα Myzocallis castanicola που εγκαθίσταται στην κάτω επιφάνεια των φύλλων της καστανιάς ,αλλά και πάνω στα εχινόμορφα κύπελλα που περιβάλλουν τους καρπούς της. Οι μελιτώδεις εκκρίσεις ξεκινούν τον Μάιο και συνεχίζονται μέχρι τον Ιούλιο. Η πηγή του καστανόμελου ,λοιπόν, είναι ένα μίγμα νέκταρος από την Castaneasativa, την ελληνική καστανιά και μελιτώματος από το παράσιτό της την αφίδα Myzocalliscastanicolla.
Το καστανομελο είναι ένα μέλι πολύ περιορισμένης παραγωγής και συλλέγεται κυρίως στις περιοχές της Μακεδονίας (Άγιο Όρος) και της Αρκαδίας. Ως προς το χρώμα του αυτό ποικίλει ανάλογα με τον τόπο προέλευσης από ανοικτό μέχρι σκούρο καφέ, ακόμα και μαύρο ή κοκκινωπό, όταν πρόκειται για μελίτωμα. Το μέλι καστανιάς είναι ένα έντονα αρωματικό μέλι και διαθέτει μια χαρακτηριστική οσμή μεγάλης διάρκειας. Η γεύση του είναι και αυτή δυνατή, έντονη, ελαφρώς πικρή και με διάρκεια και συνοδεύει την δυνατή εντύπωση που προκαλεί το άρωμά του. Μαλιστα, η γεύση και το άρωμα του μελιού καστανιάς είναι τόσο δυνατό και χαρακτηριστικό, που μια μικρή αναλογία του μπορεί να υπερκαλύψει τη γεύση άλλων μελιών. Στο μέλι καστανιάς βρίσκεται μεγάλη ποσότητα αψηλάφητων κόκκων γύρης και η δυνατή γεύση του οφείλεται σε αυτή ακριβώς τη μεγάλη περιεκτικότητα γυρεόκοκκων. Η ελαφρά πικρή επίγευση του και το γεγονός ότι είναι ένα μέτριας γλυκύτητας μέλι καθιστούν το καστανομελο τέλειο για συνδυασμούς γεύσεων ,όντας, ένα υπέροχο συνοδευτικό για ψητά κρέατα και καπνιστά τυριά. Το μέλι καστανιάς παραμένει σε ρευστή μορφή χωρίς να κρυσταλλώσει, για μεγάλο χρονικό διάστημα(1-2 χρόνια), γιατί έχει υψηλή περιεκτικότητα σε φρουκτόζη και χαμηλά ποσοστά γλυκόζης.
Το μέλι καστανιάς εκτός από τα ιδιαίτερα οργανοληπτικά (χρώμα, γεύση, άρωμα) χαρακτηριστικά του είναι μοναδικό και ως προς τις ιδιότητες του. Το μέλι καστανιάς έχει διαπιστωθεί ότι έχει σημαντική αντιμικροβιακή δράση έναντι διαφόρων μικροοργανισμών όπως του σταφυλόκοκκου, του εντερόκοκκου, των ελικοβακτηριδίων πυλωρού
Eπίσης έχει υψηλή βακτηριοστατική δράση καθώς το μέλι που παράγεται από άνθη καστανιάς έχει τον ιδιαίτερο βιολογικό χαρακτήρα να εμποδίζει την ανάπτυξη βακτηριακών προσβολών στον άνθρωπο. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Ιταλία το μέλι καστανιάς παραδοσιακά χρησιμοποιείτο για την επικάλυψη χρόνιων πληγών, εγκαυμάτων και δερματικών ελκών, ακριβώς λόγω της αντιβακτηριακής του δράσης. Επιπλέον, ενισχύει την πνευματική διαύγεια, βοηθά στην εγκυμοσύνη και στη φλεβική ανεπάρκεια και έχει αντιμικροβιακή δράση για το έντερο. Ακόμη, διαθέτει στυπτικές, απολυμαντικές και επουλωτικές ιδιότητες ιδιαίτερα χρήσιμες στο ουροποιητικό και πεπτικό σύστημα. Παράλληλα, μπορεί να δράσει και ως στυπτικό σε περιπτώσεις δυσεντερίας ενώ συμβάλλει στη ρύθμιση του κυκλοφορικού συστήματος, βοηθά στη λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος και διαθέτει υψηλή αντιοξειδωτική δράση. Τέλος, έχει εφιδρωτικές ιδιότητες, επιταχύνει την κυκλοφορία του αίματος και είναι ένα πολύ καλό ‘τονωτικό για τον οργανισμό.
Η υψηλή διατροφική αξία του καστανόμελου έγκειται στο γεγονός ότι είναι πλούσιο σε ιχνοστοιχεία και αμινοξέα. Το μέλι καστανιάς είναι ίσως το πιο πλούσιο- σε ιχνοστοιχεία όπως κάλιο, μαγνήσιο, μαγγάνιο, βάριο καθώς και σε φρουκτόζη και τανίνες λόγω του δένδρου της καστανιάς. Επιπλέον, το μέλι καστανιάς έχει ιδιαίτερα υψηλή περιεκτικότητα μεταλλικών στοιχείων. Σε συγκριτική έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε ελληνικά αμιγή μέλια διαπιστώθηκε ότι η συνολική περιεκτικότητα του καστανόμελου σε επτά μεταλλικά στοιχεία (K, Na, Ca, Mg, Mn, Zn, Fe, Cu) είναι διπλάσια από αυτή του θυμαρίσιου μελιού και του βαμβακόμελου. Οι υψηλότερες συγκεντρώσεις αφορούσαν κυρίως το κάλιο, το ασβέστιο και το μαγνήσιο. Επίσης στο μέλι αυτό εντοπίζετε μεγάλη περιεκτικότητα γυρεόκοκκων (κόκκοι γύρης). Αυτό είναι και ένα από τα κύρια πλεονεκτήματά του αφού η έντονη παρουσία της γύρης του αυξάνει τη θρεπτική αξία. Τέλος, το καστανομελο οργανοληπτικά επισκιάζει τα άλλα μέλια, επειδή περιέχει υψηλό ποσοστό φρουκτόζης και χαμηλό ποσοστό γλυκόζης. Συνιστάται στους ηλικιωμένους και στα μωρά, σε όσους αθλούνται , σε όσους έχουν προβλήματα προστάτη ή προστατίτιδας και σε άτομα με προβλήματα σακχάρου. Συμπερασματικά, το καστανόμελο όχι μόνον αποτελεί μια τροφή υψηλής διατροφικής αξίας, αλλά ταυτόχρονα είναι και εξαιρετικά ευεργετικό για την ανθρώπινη υγεία.
